I. VAI TRÒ CỦA TRUYỀN CHUYỂN ĐỘNG TRONG KỸ THUẬT, ĐỜI SỐNG.
Vì:
- Các bộ phận của máy thường đặt xa nhau.
- Các bộ phận của máy thường có tốc độ quay không giống nhau.
Nên vai trò của truyền chuyển động là:
- Tạo ra sự đồng bộ hoặc thay đổi tốc độ.
- Truyền và biến đổi tốc độ.
II. BỘ TRUYỀN CHUYỂN ĐỘNG
1. Truyền động ma sát - Truyền động đai
- Vật dẫn: truyền chuyển động
- Vật bị dẫn: nhận chuyển động
a. Cấu tạo
- Bánh dẫn.
- Bánh bị dẫn.
- Dây đai.
b. Nguyên lí làm việc
- Khi bánh dẫn quay kéo theo dây đai, kéo theo dây đai, bánh bị dẫn quay.
- Muốn đảo chiều chuyển động ta mắc dây đai chéo nhau.
c. Đặc điểm ứng dụng
* Đặc điểm
Ưu điểm
- Truyền động êm.
- Kết cấu đơn giản.
- Bảo quản dễ, giá thành thấp.
Nhược điểm
- Cồng kềnh, tuổi thọ thấp.
- Lực tác dụng lên trục lớn.
* Ứng dụng
- Dùng trong nhiều loại máy khác nhau như máy khâu, máy khoan, máy tiện, ôtô, máy kéo,...
2. Truyền động ăn khớp
a. Cấu tạo
- Truyền động bánh răng:
+ Bánh dẫn
+ Bánh bị dẫn.
- Truyền động xích
+ Đĩa dẫn
+ Đĩa bị dẫn
+ Xích.
b. Nguyên lí làm việc
- Bánh dẫn quay, các răng tiếp xúc và đẩy bánh bị dẫn quay theo.
- Khi hai trục xa nhau có thể dùng nhiều cặp bánh răng kế tiếp.
c. Đặc điểm ứng dụng
* Đặc điểm
Ưu điểm
- Kết cấu nhỏ gọn, độ bền cao.
- Tỉ số truyền không đổi.
Nhược điểm
- Đòi hỏi chế tạo chính xác gây ra tốn kém.
- Khi làm việc có tiếng ồn.
* Ứng dụng
- Bộ truyền động bánh răng dùng để truyền chuyển động quay giữa các trục song song hoặc vuông góc nhau dùng trong nhiều hệ các loại máy thiết bị khác nhau như đồng hồ, hộp số xe máy,...
- Bộ truyền động xích dùng để truyền chuyển động quay giữa hai trục xa nhau như trên xe đạp, xe máy, máy nâng chuyển,...
* Dặn dò:
- Học thuộc bài.
- Đọc trước bài 30.
- Tìm hiểu một vài cơ cấu ứng dụng biến đổi chuyển động.