[ NGỮ VĂN 8] CÂU CẢM THÁN
I. Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cảm thán.
1. Bài tập.SGK/43.
2. Nhận xét.
- Câu cảm thán:
+ Hỡi ơi lão Hạc!
+ Than ôi!
- Đặc điểm hình thức:
+ Chứa các từ ngữ cảm thán.
+ Kết thúc bằng dấu chấm than: !
+ Đọc: Giọng diễn cảm.
- Mục đích: Dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói (người viết) trong giao tiếp hàng ngày và trong văn bản nghệ thuật.
+ a. Ông giáo.
+ b. Con hổ.
3. Kết luận:
Ghi nhớ: SGK
II. Luyện tập.
Bài tập 1.
Xác định câu cảm thán:
- Than ôi!
- Lo thay!
- Nguy thay!
- Hỡi...ơi!
- Chao ôi, có biết đâu rằng...thôi.
=> Những câu dùng dấu (!) còn lại không phải câu cảm thán vì không chứa những từ ngữ cảm thán.
Bài tập 2.
a. Lời than thở của người nông dân dưới chế độ phong kiến.
b. Lời than thở của người chinh phụ bởi nỗi truân chuyên do chiến tranh gây ra.
c. Tâm trạng bế tắc của nhà thơ trước cuộc sống.
d. Sự ân hận của Dế Mèn trước cái chết thảm thương, oan ức của Dế Choắt.
=> Tất cả các câu trên đều bộc lộ tình cảm, cảm xúc nhưng không phải là câu cảm thán vì không có đặc điểm hình thức đặc trưng của kiểu câu này.
a,b. nghi vấn- bộc lộ t/c, cảm xúc.
c. Trần thuật- bộc lộ t/c, cảm xúc.
d. câu 1 : trần thuật.
Câu 2: Nghi vấn- bộc lộ t/c, cảm xúc.
- HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ Ở NHÀ :
- Làm bài tập 3,4/SGK.
-Chuẩn bị câu trần thuật.
-Tìm hiểu đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật.