CHƯƠNG II: XÃ HỘI VIỆT NAM TỪ NĂM 1897 ĐẾN NĂM 1918
BÀI 29: CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
- Thực dân Pháp thành lập Liên bang Đông Dương gồm 3 nước Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia do viên Toàn quyền Pháp đứng đầu.
- Việt Nam bị chia làm 3 xứ: Bắc Kỳ, Trung Kỳ, Nam Kỳ.
=> Thực dân Pháp thực hiện chính sách “Chia để trị”.
2. Chính sách kinh tế
a/- Nông nghiệp
b/- Công nghiệp
Đẩy mạnh việc khai mỏ và sản xuất, chế biến.
c/- Giao thông vận tải
Chú trọng xây dựng hệ thống giao thông vận tải.
d/- Thương nghiệp
Độc chiếm thị trường Việt Nam.
e/ Tài chính
Tăng thuế cũ, lập nhiều thuế mới.
3. Chính sách văn hóa - giáo dục
- Vẫn duy trì chế độ giáo dục thời phong kiến.
- Về sau, tiến hành cải cách giáo dục theo chương trình giáo dục Pháp.
II . NHỮNG CHUYỂN BIẾN CỦA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
1/ Các vùng nông thôn
a/ Địa chủ phong kiến
- Giai cấp địa chủ phong kiến làm tay sai cho Pháp ngày càng đông.
- Được thực dân Pháp dung dưỡng.
=> tăng cường, áp bức bóc lột nhân dân.
b/ Giai cấp nông dân
- Nhân dân ngày càng bị bần cùng hóa, cơ cực trăm bề.
=> Sẵn sàng đấu tranh để được tự do, no ấm.
2/ Đô thị phát triển, xuất hiện giai cấp và tầng lớp mới
a/ Đô thị
Ra đời và phát triển ngày càng nhiều.
b/ Giai cấp, tầng lớp mới
-Tư sản
Bị tư bản Pháp chèn ép, thế lực yếu ớt.
-Tiểu tư sản
Có học thức, có ý thức đấu tranh.
=> Tích cực tham gia đấu tranh cứu nước.
-Công nhân.
Bị thực dân, phong kiến, tư sản, bóc lột.
=> Có tinh thần đấu tranh quyết kiệt, mạnh mẽ và kiên quyết nhất.
3/ Xu hướng mới trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc
- Tư tưởng dân chủ tư sản Phương Tây vào Việt Nam.
- Nước Nhật giàu mạnh.
=> Những nhà yêu nước Việt Nam đầu thế kỷ XX đón nhận những luồng tư tưởng mới và xác định con đường cứu nước mới (dân chủ tư sản).