Chủ đề 13
MÁY CƠ ĐƠN GIẢN
Hoạt động 1: Tìm hiểu về ròng rọc.
۩Đặt vấn đề:
- Từ xa xưa, con người cổ đại đã biết sử dụng những máy móc đơn giản để xây dựng nên rất nhiều công trình vĩ đại.
+ Ngày nay với sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật, ta đã chế tạo được thêm nhiều máy móc hiện đại. Vậy những máy cơ đơn giản ngày xưa có còn được sử dụng nữa không?
+ HS trả lời theo suy nghĩ.
- Đến hôm nay, trong cuộc sống của chúng ta vẫn còn sự dụng rất nhiều những máy cơ mà người cổ đại đã tìm ra,vì chúng có cấu tạo đơn giản nhưng lại vô cùng hữu dụng.
- Bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sơ lược về các loại máy cơ đơn giản này.
۩Chuyển ý: Đầu tiên ta sẽ tìm hiểu làm sao để đưa vật nặng lên cao một cách dễ dàng.
I. Câu chuyện 1: Nên chuyển gạch xây dựng lên cao bằng cách nào?
- HS lắng nghe và ghi tiêu đề I. Câu chuyện 1: Nên chuyển gạch xây dựng lên cao bằng cách nào?
- GV treo hình phóng to 13.3, 13.4, 13.5 lên bảng: Đây là các cách ta có thể sự dụng để đưa gạch lên cao.
- HS chú ý quan sát và lắng nghe.
+ Các em hãy cho biết các cách làm ở 3 hình?
+ H13.3 : Chất gạch vào thùng và vác lên.
+ H13.4 : Ném gạch từ dưới dất lên cao.
+ H13.5 : Dùng ròng rọc kéo gạch lên cao.
+ Em hãy nhận xét ưu nhược điểm của từng cách?
+ H13.3 : Đơn giản nhưng nặng nhọc.
+ H13.4 : Đỡ mệt nhưng nguy hiểm.
+ H13.5 : Hiệu quả và an toàn.
- Từ đó ta thấy sử dụng ròng rọc có cấu tạo đơn giản nhưng lại vô cùng hiệu quả và an toàn cho người lao động.
“Ròng rọc là một loại máy cơ đơn giản, nó gồm một trục cố định, một bánh xe và một đoạn dây.”
- HS ghi bài vào tập.
- GV treo hình phóng to 13.6, 13.7, 13.8 cho HS quan sát.
- HS quan sát và vẽ hình vào tập.
۩Chuyển ý: Trong lịch sử kháng chiến chống Pháp, quân dân ta đã có một chiến thắng chấn động toàn cầu và đẩy lùi giặc Pháp về nước. Các em có biết đó là chiến thắng nào không?
+ Chiến thắng Điện Biên Phủ.
- Trong trân chiến này, có một loại máy cơ đơn giản đã giúp ta rất nhiều trong việc đưa pháo lên đồi cao.
- HS lắng nghe và ghi tiêu đề II. Câu chuyện 2: Góp phần làm nên chiến công Điện Biên Phủ 1954.
Hoạt động 2: Tìm hiểu về mặt phẳng nghiêng.
II. Câu chuyện 2: Góp phần làm nên chiến công Điện Biên Phủ 1954.
- GV giảng sơ lược về tình hình lịch sử năm 1954 cho HS: Điện Biên Phủ là một vùng đồ núi hoang sơ ở Tây Bắc Việt Nam. Quân Pháp quyết sống mái với ta một trận cuối cùng nên đã xây dựng ở đây một pháo đài bất khả xâm phạm.
- HS chú ý lắng nghe.
+ Quân Pháp đưa các khẩu đại pháo của họ lên đồi húi bằng cách nào?
+ Dùng máy bay trực thăng thả pháo xuống.
- Quân dân ta dưới sự chỉ huy của Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng quyết tâm hạ gục pháo đài này để đuổi Pháp về nước.
- HS chú ý lắng nghe.
+ Không có trực thăng như quân Pháp, vậy ta đưa các khẩu đại pháo lên đồi núi bằng cách nào?
+ HS trả lời theo suy nghĩ.
+ Các nhóm bổ sung ý
kiến.
- GV đưa hình minh họa: Quân dân ta đã dọn hết cây cối, đất đá tạo một con đường ít dốc đi vòng quanh qua núi để kéo pháo lên.
- HS quan sát và chú ý
lắng nghe.
- Mặt phẳng dốc như trong hình được gọi là mặt phẳng nghiêng, đó cũng là một loại máy cơ đơn giản:
“Mặt phẳng nghiêng là một loại máy cơ đơn giản, nó là một mặt phẳng được đặt nằm dốc.”
- HS ghi bài vào tập.
- GV có thể kể thêm cho HS về các anh hùng trong trận chiến như Tô Vĩnh Diện, La Văn Cầu và cho HS nghe bài Hò kéo pháo của nhạc sĩ Hoàng Vân.
- HS chú ý lắng nghe.
۩Chuyển ý:
+ Các em có biết ta đóng đinh bằng dụng cụ gì?
+ Bằng búa.
+ Vậy ta tháo đinh đã đóng bằng dụng cụ gì?
+ HS trả lời theo suy nghĩ.
- Chúng ta sẽ nghiên cứu một loại máy cơ đơn giản khác có thể giúp ta tháo đinh một cách nhẹ nhàng hơn.
- HS lắng nghe và ghi tiêu đề III. Câu chuyện 3: Làm sao để rút được cây đinh ra khỏi tấm ván?
Hoạt động 3: Tìm hiểu về đòn bẩy.
III. Câu chuyện 3: Làm sao để rút được cây đinh ra khỏi tấm ván?
+ Ta đang đóng đinh nhưng vô tình cây đinh bị cong, ta muốn tháo nó ra thì có thể làm theo những cách nào?
+ HS phát biểu ý kiến của mình.
- GV nhận xét ưu nhược điểm của từng phương pháp.
- HS chú ý lắng nghe.
- Ở những chiếc búa thường có hai đầu, một đầu dùng để đóng đinh, một đầu dùng để nhổ đinh. Ta nhổ đinh bằng đầu này của búa là thuận tiện nhất.
+ Vậy em hãy trình bày cách ta nhổ đinh bằng búa?
+ Ta đặt búa tì xuống ván, cho đinh sát vào khe giữa của đầu búa, cầm cán búa kéo mạnh theo chiều ngược lại.
- GV kết luận: Lúc này chiếc búa đóng vai trò như một cái đòn bẩy để đẩy chiếc đinh lên, và đòn bẩy chính là một loại máy cơ đơn giản.
“Đòn bẩy là một loại máy cơ đơn giản.”
- HS ghi bài vào tập.
۩Chuyển ý:
- Qua ba câu chuyện trên ta có một kết luận chung về ba loại máy cơ đơn giản.
- HS lắng nghe và ghi tiêu đề IV. Kết luận.
IV. Kết luận
“Các máy cơ đơn giản như : Mặt phẳng nghiêng, ròng rọc, đòn bẩy giúp ta di chuyển hoặc nâng các vật nặng lên cao một cách dễ dàng.”
- HS ghi bài vào tập.
Kiến thức nâng cao:
- Các ứng dụng của máy cơ đơn giản trong cuộc sống.
- Một số máy cơ đơn giản khác như bánh xe và trục quay, nêm, đinh ốc.
۩ Em hãy luyện tập:
+ Các em hãy đọc và trả lời câu 2, 3, 4.
+ HS trả lời theo suy nghĩ.
۩ Dặn dò:
- Học phần bài ghi.
- Đọc phần Thế giới quanh ta.- HS ghi dặn dò vào tập.