HƯỚNG DẪN ÔN TẬP THI HKII (18-19)
I. LÝ THUYẾT:
Câu 1: a. Thế nào là hiện tượng khúc xạ ánh sáng?
b. Vẽ hình biễu diễn sự khúc xạ của một tia sáng khi truyền từ không khí vào nước (có chú thích).
Câu 2: a) Nêu đặc điểm của ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì?
b) Hãy nêu các tác dụng thường gặp của dòng điện xoay chiều? Với mỗi tác dụng nêu một vật dụng hoặc thiết bị điện là ứng dụng của tác dụng này trong cuộc sống?
Câu3: Thế nào là hiện tượng khúc xạ ánh sáng? Khi tia sáng truyền từ không khí vào nước, so sánh độ lớn góc tới và độ lớn góc khúc xạ. Vẽ hình minh họa.
Câu 4:Nêu tên các bộ phận chính của máy phát điện xoay chiều. Bộ phận quay, đứng yên có tên gọi là gì. Nêu hoạt động của máy phát điện xoay chiều.
Câu 5:Em hãy cho ví dụ về tác dụng sinh lý và tác dụng từ của dòng điện.
Câu 6: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì?
Người câu cá thấy một chú cá ở dưới nước. Em hãy so sánh góc tới và góc khúc xạ khi ánh sáng truyền từ cá tới mắt người.
Câu 7 : Cho nam châm quay quanh các trục như hình vẽ (H.1), nam châm quay quanh trục nào sẽ sinh ra dòng điện trong cuộn dây dẫn kín? Giải thích.
Câu 8 Trong truyền tải điện năng đi xa, khi cần truyền tải đi công suất điện P xác định, có thể có những cách làm nào để làm giảm hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây dẫn? Cách làm nào có hiệu quả tốt nhất? Thực hiện cách này như thế nào?
Câu 9 Dùng kính lúp có số bội giác 2x và kính lúp có số bội giác 3x để quan sát cùng một vật và với cùng điều kiện thì trong trường hợp nào ta sẽ thấy ảnh lớn hơn ? Trong hai kính đó, kính nào có tiêu cự dài hơn ?
Câu 10: Kể tên 2 bộ phận quan trọng của máy phát điện xoay chiều . Để quay rôto của máy phát điện xoay chiều , người ta có thể dùng các loại động cơ nào? (tối thiểu 2 loại)
Câu 11: Thế nào là Dòng điện xoay chiều ? Dòng điện xoay chiều hiện nay ở nước ta có tần số là bao nhiêu Héc ( Hz) ? Dòng điện này đổi chiều bao nhiêu lần trong 1 giây ?
Câu 12: a. Em hãy cho biết: hình bên mô tả các bộ phận chính của thiết bị điện có tên là gì? Nêu cấu tạo và hoạt động của thiết bị đó.
b. Em hãy nêu một nguồn năng lượng được sử dụng để vận hành thiết bị điện trên.
Câu 13: a.Dựa vào hình bên và những kiến thức đã được học, em hãy cho biết thấu kính trong hình bên là loại thấu kính gì? Giải thích.
b.Thấu kính này có bề dày phần rìa như thế nào so với phần giữa?
II. VẬN DỤNG:
Câu 1: Cận thị học đường là tình trạng học sinh bị tật cận thị do nguyên nhân đọc sách, báo, xem tivi, sử dụng máy tính…gần mắt lâu và thường xuyên, nhất là trong điều kiện ánh sáng không phù hợp. Em hãy nêu hai biện pháp giúp mắt phòng tránh được tật cận thị khi chưa mắc phải tật này và hạn chế sự tăng nặng của tật cận thị khi mắt đã bị tật này.
Câu 2 : Bạn An nhìn rõ vật cách mắt từ 10cm đến 60cm.
- Mắt bạn An bị tật khúc xạ gì.
- Bạn phải đeo thấu kính gì, có hình dạng nhận biết như thế nào.
- Kính có tiêu cự bao nhiêu là phù hợp.
- Hãy đề xuất hai cách bảo vệ mắt trong học tập.
Câu 3: a) Vì sao không thể dùng dòng điện một chiều không đổi để chạy máy biến thế ?
b) Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có số vòng là 12000 vòng. Muốn dùng để hạ thế từ 6000V xuống 220V thì cuộn thứ cấp phải có số vòng là bao nhiêu?
c) Vì sao người ta không dùng phương pháp giảm điện trở trên đường dây tải điện để làm giảm công suất hao phí vì tỏa nhiệt? Trên một đường dây tải đi một công suất điện xác định dưới hiệu điện thế 100 000V. Phải dùng hiệu điện thế ở hai đầu dây này là bao nhiêu để công suất hao phí giảm đi hai lần?
Câu 4:
Những năm gần đây sự biến đổi khí hậu đã đe doạ trực tiếp đến đời sống loài người. Càng ngày cộng đồng xã hội càng nhận thức rõ hơn những nguy cơ và hiểm hoạ từ thiên nhiên. Và việc tạo lối sống thân thiện với môi trường tự nhiên cũng như lối sống tiết kiệm năng lượng, tận dụng các nguồn năng lượng tái sinh, năng lượng sinh học. Vừa góp phần nâng cao giá trị kinh tế và hạn chế những tác động xấu đến môi trường.
Dự án Bio-Gas trong khuôn khổ chương trình "Go Green - Hành trình xanh" do Toyota Việt Nam phối hợp với Tổng cục Môi trường và Bộ Giáo dục Đào tạo thực hiện từ năm 2008. Với công nghệ này, chất thải trong chăn nuôi sẽ được đưa vào hầm tạo ra khí biogas làm nhiên liệu khí đốt cho động cơ đốt trong và làm quay tuabin để phát điện. Bên cạnh đó, rác thải sau bio-gas còn được tận dụng làm phân bón cho cây trồng.
Dự án này góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường thông qua việc sử dụng chất thải vào mục đích hữu ích; giảm thiểu nồng độ CO2 trong không khí; tìm nguồn năng lượng sạch, rẻ, bền vững và chủ động. Những hộ gia đình áp dụng công nghệ này cho biết việc ứng dụng bio-gas để sản xuất điện năng giúp họ tiết kiệm năng lượng, chi phí sản xuất và bảo vệ môi trường.
Với những thông tin trên em hãy cho biết:
- Những lợi ích của việc sử dụng Bio – Gas trong sản xuất điện năng?
- Các bộ phận chính của máy phát điện xoay chiều mà em đã học?
- Làm thế nào từ khí biogas có tạo ra dòng điện xoay chiều?
Câu 4. Hình bên là chiếc kính lúp móc khoá dùng để quan sát rõ các vết nứt chi tiết, đồ trang sức, đá quý… Em hãy cho biết:
- Kính lúp này có số bội giác bằng bao nhiêu? Tính tiêu cự của kính lúp.
- Khi quan sát một viên đá quý, cần đặt viên đá quý đó trước kính lúp một khoảng tối đa là bao nhiêu? Vì sao?
Câu 5: Một người chỉ nhìn rõ các vật xa nhất cách mắt 100cm.
a) Mắt người này bị tật gì? Vì sao?
b) Để khắc phục cần phải đeo kính gì? Kính này có tiêu cực bao nhiêu để nhìn rõ các vật ở xa mà không điều tiết?
Câu 6: Nêu tên hai bộ phận chính trong một máy phát điện xoay chiều . Trong các máy phát điện xoay chiều của các nhà máy điện , bộ phận nào là stato, bộ phận nào là rôto.
Nhà máy điện Fukushima 1 ở Nhật Bản đã gặp sự cố vào tháng 3 năm 2011 sau một trận động đất và sóng thần . Nhà máy này thuộc loại nào : nhà máy nhiệt điện, nhà máy điện gió, nhà máy thủy điện hay nhà máy điện hạt nhân?
Câu 7: Một bạn học sinh có thể nhìn rõ một vật từ 15cm đến 100cm
a/ Mắt bạn bị tật gì ? Để nhìn rõ vật ở xa bạn ấy phải đeo kính gì?
b/ Tiêu cự của kính này bằng bao nhiêu là thích hợp
Câu 8: Đa số người khi lớn tuổi (khoảng 40 trở lên) ( hình dưới ) thường gặp khó khăn khi đọc ở khoảng cách gần, nên họ đưa vật ra xa mới nhìn rõ. Mắt người lớn tuổi bị tật gì, vì sao? Nêu cách khắc phục.
Câu 9: Học sinh đọc kỹ đoạn trích dẫn sau
Nhà phát minh Thomas Edison (1847 – 1931) là người có công rất lớn trong việc phổ biến sử dụng điện năng thời kỳ đầu, đặc biệt việc phát triển tính ứng dụng của bóng đèn đã thúc đẩy một cuộc cách mạng đối với xã hội cũng như cuộc cách mạng công nghiệp lần 2.
Ban đầu, bóng đèn đã được phát minh vào thế kỷ 19 nhưng việc sử dụng rộng rãi hệ thống điện và chiếu sáng công cộng chỉ được áp dụng vào cuối những năm 1870 và hiệu suất của những chiếc bóng đèn cũng không cao.
Năm 1878, Edison đã cải tiến hiệu suất chiếu sáng của bóng đèn và công ty Edison Electric Light của ông bắt đầu chiếm lĩnh thị trường điện.
Hãng Edison Light là doanh nghiệp tiên phong trong ứng dụng điện một chiều (DC) vào cuộc sống. Tuy nhiên, hệ thống điện một chiều không thể truyền tải điện năng quá xa và cần rất nhiều ống dẫn đồng, với giá thành còn đắt đó thời đó, để lắp đặt.
Thomas Edison (1847 – 1931) là người có công rất lớn trong việc phổ biến sử dụng điện năng thời kỳ đầu.
Đến cuối thập niên 1880, hệ thống điện xoay chiều (AC) được phát minh với khả năng truyền tải điện xa hơn. Đặc biệt, những sáng chế của Nikola Tesla (10/7/1856 - 7/1/1943) cho công ty điện Westinghouse Electric đã đóng góp rất lớn cho sự phát triển của ngành điện xoay chiều cũng như hệ thống điện năng ngày nay.
Tất nhiên, việc tham gia thị trường điện của Westinghouse đã đe dọa vị thế của Edison Light và cuộc chiến giữa 2 ông lớn ngành điện cũng như giữa 2 nhà phát minh ngày càng được đẩy lên cao trào.Trước những ưu thế của điện xoay chiều, Edison và công ty Edison Light đã tập trung công kích vào tính an toàn của hệ thống. Họ đưa ra hàng loạt những bằng chứng cho thấy hệ thống điện này không an toàn.Thời kỳ đó, nhiều diễn viên xiếc đường phố được trả tiền để chích điện những thú nuôi nhằm chứng minh tính không an toàn này. Thậm chí, phương pháp tử hình bằng điện cũng bắt đầu được manh nha từ thời kỳ này.
Mặc dù vậy, những lợi ích mà dòng điện xoay chiều đem lại là không thể chối cãi. Bất chấp những chỉ trích liên quan đến tính an toàn của điện xoay chiều, hệ thống năng lượng mới này vẫn được các nhà kinh doanh và chính quyền ủng hộ. ( Trích ‘ Khoahoc.tv ‘ )
HS hãy trả lời các câu hỏi sau đây :
- Lâp công thức tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện và phân tích những hạn chế , thuận lợi của từng giải pháp
- Nêu những hạn chế do việc tải điện năng đi xa bằng dòng điện 1 chiều ?
- Khi tải điện năng đi xa, Tesla đã sử dụng dòng điện thuộc loại nào ? Có ưu và nhược điểm gì so với dòng điện 1 chiều ?
Câu 10. a.Trong máy ảnh và mắt đều có bộ phận tạo ra hình ảnh và bộ phận lưu lại hình ảnh. Em hãy nêu tên mỗi bộ phận đó trong máy ảnh và mắt.
b.Vì sao nói mắt tinh vi hơn máy ảnh?
III. BÀI TẬP:
Câu 1: Trên kính lúp có ghi kí hiệu 4x:
a) Số này có tên gọi là gì?
b) Nêu ý nghĩa số ghi 4x trên kính lúp?
c) Ảnh quan sát được qua kính lúp này có những tính chất gì?
d) Tính tiêu cự của kính lúp này?
Câu 2: Một vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính (A nằm trên trục chính) của thấu kính hội tụ có tiêu cự 12 cm, vật cách thấu kính hội tụ 20cm.
a) Vẽ ảnh của vật AB qua thấu kính.
b) Hãy nêu tính chất của ảnh A’B’.
c) Tính khoảng cách từ vật đến ảnh.
Câu 3 : Một máy biến thế có cuộn sơ cấp gồm 100 vòng đặt dưới hiệu điện thế 50V. Hai đầu cuộn thứ cấp có hiệu điện thế 220V. Hỏi: máy biến thế loại gì và cuộn thứ cấp có bao nhiêu vòng?
Câu 4 : Vật sáng AB hình mũi tên (ở B) đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính. A nằm trên trục chính cách thấu kính 40 cm, Biết rằng ảnh A’B’ của nó hứng được trên màn chắn đặt cách thấu kính 10 cm.
- Hỏi thấu kính nói trên là thấu kính hội tụ hay phân kì? Tại sao?
- Vẽ hình minh họa sự tạo ảnh của vật AB bởi thấu kính trên (theo đúng tỉ lệ)
- Dùng kiến thức hình học để tìm tiêu cự của thấu kính.
- Có thể sử dụng thấu kính nói trên làm kính lúp không? Tại sao?
Câu 5: Để truyền tải 1 công suất điện là 50kW từ nhà máy điện đến khu dân cư. Hiệu điện thế hai đầu dây là 220V, dây tải có điện trở tổng cộng 121 Ω.
- Tính công suất hao phí của dây tải điện?
- Để giảm hao phí người ta dùng máy biến thế tăng hiệu điện thế giữa hai đầu đường dây tải điện lên 11000V. Khi đó công suất hao phí giảm bao nhiêu lần?
- Máy biến thế dùng ở trên có số vòng dây cuộn sơ cấp là 500 vòng. Em hãy tính số vòng dây cuộn thứ cấp.
Câu 6 : Vật sáng AB cao 2 cm đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ có tiêu cự 20 cm. Điểm A nằm trên trục chính và cách quang tâm O của thấu kính 10 cm.
a.Dựng ảnh A’B’ của vật AB qua thấu kính (tỉ xích tùy chọn)? Nêu tính chất ảnh A’B’?
b.Tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính và chiều cao của ảnh A’B’?
Câu 7: Người ta truyền tải đi từ nhà máy phát điện một công suất P = 108 W bằng đường dây dẫn có điện trở tổng cộng R= 10 Ω, hiệu điện thế phát ra từ nhà máy điện nối với đường dây dẫn là U1 = 105 V.
- Tính công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây.
- Tính lại công suất hao phí trên đường dây nếu ở đầu đường dây người ta dùng một máy biến thế có tỉ số vòng dây của cuộn sơ cấp là n1/n2 = 1/10 để thay đổi hiệu điện thế của máy phát ra trước khi nối vào đường dây.
Câu 8: Cho điềm sáng S sau khi qua thấu kính cho ảnh S’ như hình bên:
a/ Thấu kính đã cho là thấu kính gì? Tại sao?
b/ Bằng cách vẽ hình, hãy xác định quang tâm O, hai tiêu điểm F, F’ của thấu kính đã cho.
Câu 9: Bạn Tiến nhìn rõ vật cách mắt từ 15 cm đến 50 cm.
a/ Mắt bạn Tiến bị tật khúc xạ gì?
b/ Bạn phải đeo thấu kính gì, có hình dạng nhận biết như thế nào?
c/ Kính có tiêu cự bao nhiêu là phù hợp.
d/ Hãy đề xuất hai cách bảo vệ mắt trong học tập.
Câu 10: Người ta dùng kính lúp có số bội giác l 2,5x để quan sát một vật nhỏ AB. Người ta quan sát thấy ảnh A’B’ = 3 AB.
a/ Kính lúp là thấu kính gỉ? Kính lúp này có tiêu cự là bao nhiêu?
b/ Tính khoảng cách từ vật, ảnh đến kính lúp.
Câu 11: Cho vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của TK hội tụ có tiêu cự bằng 8cm, điểm A nằm trên trục chính và cách thấu kính một khoảng bằng 12cm, AB= h= 2cm.
- Hãy dựng ảnh A’B’ của AB.
- Nhận xét đặc điểm của ảnh A’B’.
- Tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính và độ cao của ảnh.
- Vật AB đặt trước thấu kính cho ảnh A’B’ qua thấu kính như hình. Hãy dùng phép vẽ để xác định quang tâm O, tiêu điểm F, F’ của thấu kính, từ đó cho biết thấu kính là thấu kính hội tụ hay phân kì?
Câu 12: Đặt vật AB vuông góc với trục chính (A nằm trên trục chính) của thấu kính hội tụ có tiêu cự 10 cm, sao cho vật cách kính 15cm
a) Vẽ hình tạo ảnh qua thấu kính theo đúng tỉ lệ.
b) Tính khoảng cách từ ảnh đến vật.
c) Để thu được ảnh A’B’ ngược chiều với ảnh A’B’ ở câu a, cần dịch chuyển vật lại gần thấu kính tối thiểu một khoảng bao nhiêu cm? Vì sao?
Câu 13: a, Người ta truyền tải đi một công suất điện 
= 10.000.000 W bằng một đường dây dẫn có điện trở R=4Ω và đặt vào hai đầu đường dây một hiệu điện thế xoay chiều U=20000 V. Tìm công suất điện hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây dẫn.
b, Để công suất điện hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây dẫn giảm 25 lần , hiệu điện thế ở hai đầu đường dây dẫn phải có giá trị mới là bao nhiêu?
Câu 14: Một vật sáng AB có dạng mũi tên được đặt vuông góc với trục chính của một kính lúp , cách kính lúp 3 cm , A nằm trên trục chính. Kính lúp có tiêu cự 5 cm .
Vẽ ảnh A’B’ của vật AB qua kính lúp.
Sử dụng hình vẽ và các phép tính hình học, tìm khoảng cách từ ảnh A’B’ đến kính lúp.
Câu 15: Bạn Mai dùng một máy biến thế có số vòng ở 2 cuộn dây là 200 vòng và 1200 vòng để hạ hiệu điện thế 240 V xoay chiều xuống hiệu điện thế mình cần sử dụng
a. Cuộn dây thứ cấp là cuộn có bao nhiêu vòng dây ?
b. Hiệu điện thế giữa 2 cuộn dây hơn kém nhau bao nhiêu V ?
Câu 16: Để quan sát 1 vật nhỏ AB cao 2 cm , ông Hai đã dùng 1 cái kính lúp có ghi 5 x trên vành kính , và đặt vật cần quan sát AB trước kính sao cho AB vuông góc với trục chính của kính , điểm A nằm trên trục chính và cách kính một khoảng d thì thu được 1 ảnh ảo A’B’ cách kính 7,5 cm .
a.Hãy vẽ hình mô tả sự tạo ảnh của kính .
b.Tìm khoảng cách và độ cao của ảnh mà ông Hai đã quan sát được .
Câu 17: Một vật sáng có dạng hình mũi tên AB = 2cm đặt vuông góc với trục chính ( A trên trục chính ) và cách thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 50 cm một đoạn d = 30 cm.
- Vẽ ảnh A’B’ của vật AB được tạo bởi thấu kính trên với tỉ xích tùy chọn.
- Xác định vị trí, tính chất và độ lớn của ảnh A’B’ qua thấu kính ( bằng các phép tính Hình học , không dùng công thức ).
Câu 18: Một máy biến thế có số vòng hai cuộn dây lần lượt là 20000 vòng và 4000 vòng.
- Có thể dùng máy biến thế trên đặt ở đầu đường dây tải điện để giảm bớt 5 lần điện năng hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây được không? Giải thích.
- Có thể dùng máy trên để biến đổi hiệu điện thế của acquy 12V lên 60V được không? Giải thích.
Câu 19: Một vật sáng AB được đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ tại A và cách thấu kính 20 cm. Tiêu cự của thấu kính là 15 cm.
- Vẽ ảnh A’B’ của AB theo đúng tỉ lệ. Nêu tính chất của ảnh.
- Tính xem ảnh cao gấp bao nhiêu lần vật.
CÂU 20: Xác định loại thấu kính, quang tâm O, tiêu điểm F; F’ trong các hình vẽ sau?
CÂU 21: Một vật sáng AB đặt vuông góc trục chính (A nằm trên trục chính) của một thấu kính hội tụ có tiêu cự là 12 cm, vật cách thấu kính 18 cm.
a/ Hãy dựng ảnh A’B’ của AB và nêu tính chất ảnh.
b/ Tính khoảng cách từ vật tới ảnh?
Câu 22: Dùng kính lúp để quan sát một vật nhỏ có dạng mũi tên, được đặt vuông góc với trục chính của kính. Ảnh quan sát được qua kính lớn gấp 3 lần vật và bằng 9 cm. Biết khoảng cách từ kính đến vật là 8 cm.
a. Dựng ảnh của vật qua kinh lúp.Tính chiều cao của vật?
b. Tính khoảng cách từ ảnh đến kính?
c. Tính tiêu cự của kính ?
Câu 23 : Trên hình vẽ (
) là trục chính của một thấu kính, S là một điểm sáng, S’ là ảnh của S.
a. Hãy cho biết S’ là ảnh thật hay ảnh ảo? Vì sao?
b. Thấu kính đã cho là hội tụ hay phân kì?
