Thường thức mỹ thuật
SƠ LƯỢC VỀ MỸ THUẬT THỜI TRẦN
(1226 - 1400)
I. Khái quát về bối cảnh XH thời Trần
+ Quyền trị vì đất nước từ nhà Lý chuyển sang nhà Trần (Trần Cảnh lên ngôi)
+ Nhìn chung chưa có sự thay đổi lớn chế độ trung ương tập quyền được củng cố, mọi kỉ cương và thể chế được phát huy
+ Ba lần đánh thắng Nguyên Mông, hào khí dân tộc dâng cao, tạo sức bật cho Văn hoá, nghệ thuật trong đó có Mĩ Thuật.
II. Khái quát về mĩ thuật thời Trần
1. Kiến trúc:
- Kiến trúc thời kỳ này cũng phân thành 2 loại:
- Kiến trúc cung đình:
- Qua 3 lần xâm lược của quân Nguyên Mông thành Thăng Long bị tàn phá nặng nề sau đó nhà Trần đã tu bổ lại đơn giản hơn.
- Xây dựng khu cung điện Thiên Trường (Nam Định) là nơi các vua Trần dừng chân nghỉ ngơi mỗi khi về thăm Thái Thượng Hoàng và quê hương; Xây dựng khu lăng mộ an sinh (Quảng Ninh) là nơi chôn cất và thờ các vua Trần.
- Kiến trúc Phật giáo:
+ Tiêu biểu như Tháp chùa Phổ Minh (Nam Định), tháp Bình Sơn (Vĩnh Phúc)... Chùa làng được xây dựng ở nhiều nơi. Chùa kết hợp thờ Phật với thờ Thần.
2. Điêu khắc và trang trí:
- Chủ yếu là tạc tượng tròn. Tạc trên đá và gỗ nhưng phần lớn tượng gỗ đã bị chiến tranh tàn phá.
- Tượng Phật được tạc nhiều để thờ cúng, ngoài tượng Phật còn có các tượng thú, quan hầu.
- Ngoài ra còn có các bệ rồng ở một số di tích như chùa Dâu (Bắc Ninh), khu lăng mộ An Sinh (Quản Ninh)...
- Rồng Trần có thân mập mạp, uốn khúc mạnh mẽ hơn, gần gũi hơn rồng thời Lý.
- Phổ biến là chạm khắc trang trí bệ đá hoa sen.
- Những bức chạm khắc gỗ với cảnh nhạc công, người chim, rồng ở chùa Thái Lạc (Hưng Yên), bệ đá hoa sen, cảnh dâng hoa tấu nhạc...
3. Đồ gốm:
- Phát huy truyền thống gốm thời Lý và có những nét nổi bật hơn như:
+ Xương gốm dày,thô và nặng hơn;
+ Đồ gốm gia dụng phát triển mạnh, phục vụ quảng đại quần chúng nhân dân.
+ Nhiều loại men: hoa nâu hoa lam với nét vẽ khoáng đạt.
+ Hình trang trí : Chủ yếu là hoa sen, hoa cúc cách điệu.
III. Đặc điểm của mỹ thuật thời Trần
- Có vẻ đẹp khỏe khoắn, phóng khoán, thể hiện sự tự hào dân tộc
- Kế thừa mĩ thuật thời Lý nhưng chất phát hơn
- Tiếp nhận các yếu tố nghệ thuật nước láng giềng