I/ ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ ?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen, liên quan đến một hoặc một số cặp nuclêôtit.
- Các dạng đột biến gen : Mất một cặp nuclêiôtit, thêm một cặp , thay thế một cặp nuclêôtit.
- Đột biến làm mất hoặc thêm một cặp nuclêôtit trong gen gây hậu quả lớn hơn cả vì mã di truyền bị thay đổi kể từ vị trí xảy ra đột biến dẫn đến làm thay đổi trình tự axit amin trong chuỗi polypeptit và làm thay đổi chức năng của protein.
II/ Nguyên nhân nào làm phát sinh đột biến gen ?
- Tác nhân vật lý : tia phóng xạ (tia X, tia gamma, chùm nơtron...), tia tử ngoại, sốc nhiệt (do thay đổi nhiệt độ đột ngột)...
- Tác nhân hoá học : các hoá chất độc : thuốc trừ sâu, các chất độc hoá học....
- Tác nhân sinh học : virut viêm gan B, hecpet virut..
- Do rối loạn quá trình sinh lý, sinh hoá trong tế bào dẫn đến kết cặp sai trong qúa trình nhân đôi ADN làm phát sinh đột biến gen.
III/ VAI TRÒ CỦA ĐBG
- Đột biến gen làm biến đổi cấu trúc prôtêin mà nó mã hoá dẫn đến làm biến đổi kiểu hình.
- Đột biến gen phá vỡ sự hài hoà, thống nhất trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin.
- Đột biến gen có thể có lợi, có hại hoặc trung tính
- Ví dụ :
- Đột biến gen có lợi : đột biến gen làm tăng số bông trong một khóm lúa, đột biến làm tăng khả năng chịu hạn, chịu rét ở lúa, đột biến gen làm lúa cứng cây, nhiều bông....
Đột biến có hại : Đột biến gây bạch tạng ở lúa, đột biến gây bệnh hồng cầu hình liềm ở người...
Đột biến trung tính : đột biến gen qui định nhóm máu ở người..
- Đột biến gen cung cấp nguyên liệu cho quá trình tiến hoá và chọn giống.
DẶN DÒ:
- Ôn bài 21 Đột biến gen
- Trả lời câu hỏi cuối bài sgk trang 64
- Tìm thêm các ví dụ về ĐBG có lợi / có hại