Chủ đề 12
THỰC HÀNH
XÁC ĐỊNH KHỐI LƯỢNG RIÊNG CỦA ĐÁ
I. MỤC TIÊU VÀ PHƯƠNG PHÁP
1.Kiến thức:
+ Biết cách sử dụng cân và bình chia độ để đo khối lượng và thể tích của một vật.
+ Biết công thức để tính khối lượng riêng của chất khi có khối lượng và thể tích vật.
+ Biết cách làm tròn số, ghi kết quả. Trình bày báo cáo thí nghiệm rõ ràng, chính xác.
2.Kĩ năng:
+ Có kĩ năng sử dụng thiết bị thí nghiệm để đo các đại lượng của vật.
+ Vận dụng kiến thức đã học vào thực hành thí nghiệm.
3. Thái độ:
+ Có sự tập trung, cẩn thận, trung thực trong thực hành thí nghiệm.
+ Trật tự, năng động, tích cực tham gia hoạt động trong nhóm để hoàn thành báo cáo.
4. Phương pháp:
- Phương pháp thực hành thí nghiệm.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên:
+ Kiến thức, kĩ năng đầy đủ và sâu sắc về các bước thực hiện một bài thí nghiệm.
+ Một cái cân (cân đồng hồ hoặc cân Roberval), một bình chia độ.
+ Một cốc nước, khăn lau.
+ 9 hòn đá xanh nhỏ (hoặc sỏi).
2. Học sinh:
+ Kiến thức về cách sửa dụng cân đo khối lượng vật và dùng bình chia độ đo thể tích vật.
+ Kiến thức về đại lượng khối lượng riêng và trọng lượng riêng.
#Mỗi nhóm học sinh
+ Một cái cân (cân đồng hồ hoặc cân Roberval), một bình chia độ.
+ Một cốc nước, khăn lau.
+ 9 hòn đá xanh nhỏ (hoặc sỏi).
۩Đặt vấn đề:
- Ta đã biết KLR là đại lượng đặc trưng cho sự nặng hay nhẹ của một chất. Ở bài thực hành hôm nay, ta sẽ tiến hành xác định khối lượng riêng của đá để kiểm tra kết quả của SGK có chính xác không.
۩Chuyển ý: Trước tiên ta sẽ tìm hiểu các dụng cụ thí nghiệm cần sử dụng.
- HS lắng nghe và ghi tiêu đề I. Dụng cụ
I. Dụng cụ
- GV giới thiệu dụng cụ, HS kiểm tra nhóm mình đã đủ dụng cụ hay chưa.
+ Một cân Roberval, hộp quả cân.
+ Bình chia độ, cốc nước, khăn lau.
+ 9 hòn đá (sỏi) đã rửa sạch.
- Các nhóm kiểm tra dụng cụ.
۩Chuyển ý: Các em chú ý nghe cô trình bày các bước tiến hành thí nghiệm.
II. Các bước tiến hành thí nghiệm
- Ta thực hiện theo đúng các bước sau:
B1: Rửa sạch đá và lau khô. Chia 9 viên đá làm ba phần để ta đo 3 lần.
B2: Dùng cân đo khối lượng của 3 viên đá phần đầu tiên.
+ Đặt 3 viên đá lên đĩa cân.
+ Lần lượt đặt các quả cân lên đĩa còn lại sao cho kim cân chỉ ngay vạch giữa.
+ Ghi kết quả vào vị trí m1=……..g
B3: Đo thể tích của 3 viên đá đó.
+ Cầm nghiêng BCĐ để đổ nước vào, đọc và ghi thể tích V1 vào nháp (nên chọn số chẵn).
+ Cầm nghiêng BCĐ thả nhẹ các hòn đá vào, đọc và ghi thể tích V2 vào nháp (không để nước văng ra ngoài).
+ Tính thể tích vật là ghi vào vị trí V1=……..cm3
B4: Dùng công thức để tính KLR của đá và ghi kết quả vào vị trí D1=……..cm3
- Tiến hành các bước tương tự như trên với hai phần đá còn lại, điền kết quả vào các vị trí m2, V2, D2 và m3, V3, D3.
B5: Thu dọn dụng cụ, lau khô đá và hứng lại nước.
B6: Tính khối lượng riêng trung bình của đá:
Nhân 1000 để đổi đơn vị.
B7: Trả lời các câu hỏi trong bài báo cáo rồi nộp lại cho GV.
- HS chú ý lắng nghe và ghi các bước thực hiện vào mẫu báo cáo.
۩Chuyển ý: Bây giờ các em hãy tiến hành thí nghiệm theo các bước đã ghi.
III. Tiến hành thí nghiệm và hoàn thành báo cáo
- GV đi kiểm tra và giúp đỡ các nhóm thực hiện.
- Các nhóm làm thí nghiệm và điền kết quả vào bản báo cáo.
BÁO CÁO THỰC HÀNH
I. Dụng cụ
+ Một cân Roberval, hộp quả cân.
+ Bình chia độ, cốc nước, khăn lau.
+ 9 hòn đá (sỏi) đã rửa sạch.
II. Các bước tiến hành thí nghiệm
- Ta thực hiện theo đúng các bước sau:
B1: Rửa sạch đá và lau khô. Chia 9 viên đá làm ba phần để ta đo 3 lần.
B2: Dùng cân đo khối lượng của 3 viên đá phần đầu tiên.
+ Đặt 3 viên đá lên đĩa cân.
+ Lần lượt đặt các quả cân lên đĩa còn lại sao cho kim cân chỉ ngay vạch giữa.
+ Ghi kết quả vào vị trí m1=……..g
B3: Đo thể tích của 3 viên đá đó.
+ Cầm nghiêng BCĐ để đổ nước vào, đọc và ghi thể tích V1 vào nháp (nên chọn số chẵn).
+ Cầm nghiêng BCĐ thả nhẹ các hòn đá vào, đọc và ghi thể tích V2 vào nháp (không để nước văng ra ngoài).
+ Tính thể tích vật là ghi vào vị trí V1=……..cm3
B4: Dùng công thức
để tính KLR của đá và ghi kết quả vào vị trí D1=……..cm3
- Tiến hành các bước tương tự như trên với hai phần đá còn lại, điền kết quả vào các vị trí m2, V2, D2 và m3, V3, D3.
B5: Thu dọn dụng cụ, lau khô đá và hứng lại nước.
B6: Tính khối lượng riêng trung bình của đá:


Nhân 1000 để đổi đơn vị.


B7: Trả lời các câu hỏi trong bài báo cáo rồi nộp lại cho GV.
III. Báo cáo kết quả (6đ)

IV. Trả lời câu hỏi
Câu 1: Tại sao ta phải rửa sạch đá trước khi làm thí nghiệm? (1đ)
Tại sao ta phải lau khô đá trước khi làm thí nghiệm?
Câu 2: Vì không có cân nên bạn Nam dùng lực kế để đo khối lượng vật. (1đ)
Theo em cách làm trên là đúng hay sai? Vì sao?
Vệ sinh: (1đ)
Trật tự: (1đ)
۩ Dặn dò:
- Xem trước Chủ đề 13: Máy cơ đơn giản.