CHỦ ĐỀ:THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
I.Các thành phần và vai trò của hệ thần kinh đối với cơ thể:
Hệ thần kinh gồm:
- Bộ phận trung ương: Gồm não bộ và tủy sống.
- Bộ phận ngoại biên: Gồm dây thần kinh và các hạch thần kinh.
II. TH: tìm hiểu chức năng của tủy sống
- Bảng sgk
III. Chức năng của tủy sống:
- Tủy sống là nơi truyền hưng phấn từ các đường thần kinh cảm giác đến các cơ quan vận động.
- Trung gian giữa hệ thần kinh trung ương (não bộ) và các bộ phận của cơ thể
- Tuỷ sống tham gia và thực hiện 3 chức năng chủ yếu là: chức năng phản xạ, chức năng dẫn truyền và chức năng dinh dưỡng
VI. Dây thần kinh tủy:
- 1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
- Từ tuỷ sống phát đi 31 đôi dây thần kinh tuỷ.
- Mỗi dây thần kinh tuỷ gồm:
+ Các bó sợi thần kinh cảm giác nối với tuỷ sống qua rễ sau (rễ cảm giác)
+ Các bó sợi thần kinh vận động nối với tuỷ sống qua rễ trước (rễ vận động)
- Các rễ tủy đi ra khỏi lỗ gian đốt nhập lại thành dây thần kinh tủy.
2. Chức năng của dây thần kinh tủy:
- Dẫn truyền các xung thần kinh cảm giác từ thụ quan về trung ương và dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương thần kinh đến cơ quan đáp ứng.
V. Trụ não, não trung gian, tiểu não, đại não
-
1.Trụ não
- Vị trí: tiếp liền với tuỷ sống ở phía dưới
- Chức năng :điều khiển, điều hoà các hoạt động của các nội quan, đặc biệt là hoạt động tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá. 2
- 2. Não trung gian
- Não trung gian nằm giữa đại não và trụ não,gồm đồi thị và vùng dưới đồi
- Chức năng: điều khiển các quá trình trao đổi chất và điều hoà thân nhiệt.
3.Tiểu não
Vị trí: phía sau trụ não
Chức năng: Điều hoà, phối hợp các hoạt động các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể.
4. Đại não:
a.Cấu tạo ngoài
- Rãnh liên bán cầu chia đại não làm hai nửa.
- Rãnh sâu chia bán cầu làm bốn thuỳ: thùy trán, thùy đỉnh, thùy chẩm, thùy thái dương.
- Các khe, rãnh tạo thành khúc cuộn não làm tăng diện tích bề mặt não.
b. Cấu tạo trong
* Chất xám (vỏ não): Cấu tạo: dày khoảng 2-3 mm, gồm 6 lớp tế bào, chủ yếu là các tế bào hình tháp
Chức năng: là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện, cảm giác, ý thức, trí nhớ, trí khôn.
* Chất trắng ( dưới vỏ não): là các đường thần kinh
Chức năng: Dẫn truyền
+ Nối các vùng của vỏ não và nối hai nửa đại não với nhau
+ Nối giữa vỏ não với các phần dưới của não và với tuỷ sống.
c.Sự phân vùng chức năng của đại não:
Vùng cảm giác
Vùng vận động
Vùng thị giác
Vùng thính giác
Vùng vận động ngôn ngữ
Vùng hiểu tiếng nói
Vùng hiểu chữ viết