CHỦ ĐỀ 5: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ĐIỆN TRỞ CỦA MỘT DÂY DẪN
I. Xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào 1 trong những yếu tố khác:
Điện trở phụ thuộc :
- Chiều dài (l)
- Tiết diện (s)
Bản chất dây dẫn (r)
II. Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài của dây dẫn:
Điện trở của dây dẫn có cùng, cùng r tỉ lệ thuận với chiều dài của mỗi dây
R ~ l
III. Sự phụ thuộc của R vào S:
Điện trở của dây dẫn có cùng chiều dài & được làm từ cùng 1 loại vật liệu thì tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. (R ~ 1/s).
IV. Thí nghiệm:
1. TN : SGK
2. Mối quan hệ giữa R & d
V. Sự phụ thuộc của R vào vật liệu làm dây dẫn:
Điện trở của dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều dài (l), tỉ lệ nghịch với tiết diện (s) & phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.
VI. Điện trở suất – công thức điện trở:
1. Điện trở suất:
- Điện trở suất của 1 vật liệu (hay 1 chất) có trị số bằng điện trở của 1 đoạn dây dẫn hình trụ được làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1m & tiết diện 1m2.
- Ký hiệu : r
- Đơn vị : Ωm
* Ý nghĩa: Nói điện trở suất của bạc là 1,6.10-8 Ωm có nghĩa là 1 dây dẫn hình trụ làm bằng bạc có chiều dài 1m, tiết diện 1m2 thì có điện trở là 1,6.10-8 .
2. Công thức:
R : Điện trở (Ω)
r : Điện trở suất (Ωm)
S : Tiết diện (m2)
l : Chiều dài (m)
VII. Vận dụng:
C2 :
Ta có I = U / R
I ~ 1 / R mà R ~ l
Giải
R = U / I = 6 / 0,3 = 20Ω
Mà R ~ l
R = 2Ω --> l = 4m
R = 20Ω --> l = ?
l = 40(m)
C3: R1/R2 = S2/S1 = 3
à R1 = 3R2
C4: R1/R2 = S2/S1
BTHSG:
Một biến trở con chạy có điện trở lớn nhất là 40Ω . Dây điện trở của biến trở là một dây hợp kim nicrôm có tiết diện 0,5mm2 và được quấn đều xung quanh một lõi sứ tròn có đường kính 2cm.
- Tính số vòng dây của biến trở.
- Biết CĐDĐ lớn nhất mà dây này có thể chịu được là 1,5A. Hỏi có thể đặt vào hai đầu dây cố định của biến trở một HĐT lớn nhất là bao nhiêu để biến trở không bị hỏng?