Các kỹ thuật cơ bản trong cầu lông
Các kỹ thuật cơ bản trong cầu lông bao gồm: đánh cầu cao, treo cầu, đập cầu, vê cầu, đẩy cầu, móc cầu, tạt cầu, cắt cầu, hất cầu. Mỗi loại kỹ thuật cơ bản của môn cầu lông lại có thể chia thành cách đánh cầu thuận tay và trái tay. Dựa vào sự đòi hỏi của ý đồ chiến thuật lại có: đánh cầu theo đường thẳng và đánh cầu theo đường chéo.
Dưới đây sẽ lần lượt trình bày các kỹ thuật đánh cầu lông cơ bản:
1. Cầu cao:
Cầu cao là chỉ các quả cầu bay trên cao được đánh từ sân sau của mình đến gần biên ngang ở cuốn sân của đối phương. Cầu cao được phân thành 3 loại kỹ thuật tay là thuận tay, trái tay và đỉnh đầu.
* Đánh cầu cao thuận tay: trước hết cần phán đoán tốt phương hướng và điểm rơi của cầu đối phương đánh đến, nghiêng người lùi sau, làm cho cầu ở vị trí phía trên lệch ra trước của vai phải cơ thể mình. Vai trái đối diện với lưới, chân trái ở trước, chân phải ở sau, trọng tâm rơi vào chân phải. Tay trái co khủyu giơ lên tự nhiên, tay phải cầm vợt, cánh tay co khủyu tự nhiên, đưa vợt lên phía trên vai phải, hai mắt chú ý nhìn cầu đến.
Khi đánh cầu, cánh tay phải đưa ra sau, theo đó khủyu tay nâng lên cao hơn hẳn so với vai để đưa vợt ra sau đầu, cổ tay duỗi tự nhiên (lòng bàn tay hướng lên trên). Sau đó với sự phối hợp dùng sức nhịp nhàng của động tác chân sau đạp đất, quay người hóp bụng, lấy vai làm trục, cánh tay kéo theo cẳng tay nhanh chóng vẩy cổ tay ra trước đánh cầu ở điểm cao nhất khi tay đã vươn thẳng. Sau khi đánh cầu tay cầm vợt có thể theo đà quán tính vung ra trước và xuống dưới phía bên trái rồi thu vợt về trước thân người. Cùng lúc đó chân phải ở sau bước ra trước, trọng tâm cơ thể từ từ rơi vào chân sau chuyển dịch sang chân trước.
Đánh cầu cao thuận tay cũng có thể thực hiện với bật nhảy để dánh cầu.
Khi thực hiện tốt động tác chuẩn bị theo đúng các yêu cầu trên, sau đó chân phải bật nhảy lên cao nhanh chóng quay người trên không, đồng thời hoàn thành động tác đưa vợt đánh cầu.
Động tác đánh cầu được hoàn thành đúng lúc cầu đang ở độ cao nhất trên không chuẩn bị rơi xuống thấp.
* Đánh cầu cao trái tay: khi đối phương đánh cầu cao sang khu sân sau bên trái của mình thì dùng cách đánh cầu cao trái tay.
Trước hết cần phán đoán tốt phương hướng và điểm rơi của cầu đến, nhanh chóng đưa cơ thể quay sang hướng bên trái phía sau, di chuyển bước chân, bước cuối cùng sử dụng bước chéo trước để bước tới đường biên ngang cuối sân bên trái, lưng đối diện với lưới, trọng tâm cơ thể rơi lên trên chân phải, sao cho cầu ở phía trên bên phải cơ thể. Trước khi đánh cầu, nhanh chóng chuyển đổi thành cách cầm vợt trái tay, giữ vợt ở trước ngực phải, mặt vợt hướng lên trên.
Khi đánh cầu, lấy cánh tay kéo theo cẳng tay, thông qua động tác lắc cổ tay, vẩy tay từ dưới lên trên, để dánh cầu đi. Khi dùng sức cuối cùng, cần chú ý lực ép cạnh của ngón cái và sự phối hợp với lực vẩy cổ tay, động tác dùng sức cuối cùng phải có sự phối hợp nhịp nhàng của toàn thân với động tác đạp đất của 2 chân và động tác xoay người.
* Đánh cầu cao đỉnh đầu: Yếu lĩnh động tác cơ bản giống với kỹ thuật đánh cầu cao thuận tay, chỉ khác là điểm đánh cầu hơi lệch về phía trên vai trái. Khi chuẩn bị đánh cầu, thân người hơi lệch nghiêng về phía trái. Khi đánh cầu dùng cánh tay kéo theo cẳng tay làm cho vợt đi vòng qua đỉnh đầu ở phía trên bên trái để tạo thêm tốc độ vung vợt ra trước, chú ý phát huy nội lực bột phát đánh cầu của cổ tay.
Khi chạm đất, chân trái có biên độ lăng chân ra phía sau bên trái hơi lớn một chút (hình 23)
2. Treo cầu
• Treo cầu là cầu được đánh từ sân sau của bên mình đến sân trước của đối phương cầu rơi thẳng xuống. Kỹ thuật treo cầu được chia thành 3 loại phương pháp là: thuận tay, trái tay và đỉnh đầu. Dựa vào đường bay vòng cung của cầu và sự khác nhau của kỹ thuật động tác đánh cầu mà chia thành treo chém, treo chặn và treo nhẹ.
• Động tác chuẩn bị đánh cầu và các động tác ở giai đoạn trước cũng giống với đánh cầu cao thuận tay. Chỉ khác là khi đánh cầu mặt vợt hơi nghiêng vào trong, cổ tay làm động tác cắt miết và ép dưới nhanh, điểm tiếp xúc giữa vợt và cầu vào sau và cạnh sau của núm cầu.
3. Đập cầu
– Đập cầu là động tác đánh trả cầu của đối phương đánh sang ở phía trên với điểm đánh cầu cao nhất, đánh cầu chếch xuống sân đối phương. Động tác đánh cầu này có sức mạnh lớn, đường bay thẳng, rơi xuống đất nhanh có sức uy hiếp lớn đối với đối phương.
– Đập cầu đường thẳng thuận tay (phối hợp bật nhảy nghiêng người): tư thế chuẩn bị và yếu lĩnh động tác đại thể giống như đánh cầu cao thuận tay. Sau khi di chuyển bước đến vị trí, co gối hạ thấp trọng tâm chuẩn bị bật nhảy.
4. Đẩy cầu
– Đẩy cầu là kỹ thuật đánh trả những quả cầu sát lưới của đối phương đánh sang vào hai góc cuối sân sau của đối phương.
– Đẩy cầu thuận tay: người thực hiện đứng ở sát lưới bên phải đưa vợt lên trên phía trước bên phải. Khi khủyu tay hơi co thu lại, cẳng tay hơi vặn ngoài, cổ tay hơi xoay ra, mặt vợt cũng theo đó mà vung ra sau về phía dưới bên phải, mặt vợt đối diện trực tiếp với cầu đến.
– Lúc này ngón út và ngón áp út tay cầm vợt hơi lỏng ra làm cho chuôi vợt hơi tách ra khỏi cơ mắt cá. Ngón cái và ngón trỏ vê xoay chuôi vợt ra ngoài, mặt vợt càng ngửa sau. Khi đẩy cầu, thân người hơi di chuyển ra trước, cẳng tay của tay bên phải vươn ra trước đồng thời hơi vặn trong, cổ tay và ngón tay khống chế góc độ mặt vợt, cổ tay từ duỗi sau chuyển sang duỗi thẳng và lắc cổ tay.
– Ngón trỏ ép ra trước, ngón út và ngón áp út đột ngột nắm chặt cán vợt làm cho vợt chuyển động vung đẩy cầu từ bên phải qua phía trên đằng trước sang bên trái, bay theo đường biên dọc đến góc cuối sân sau của đối phương.
5. Móc cầu
– Móc cầu là động tác kỹ thuật đưa cầu sát lưới ở bên phải (hoặc trái) của sân mình đánh sang khu vực sát lưới bên phải (hoặc bên trái) của sân đối phương. Móc cầu được chia thành: móc cầu thuận tay và móc cầu trái tay.
– Người thực hiện dùng bước đôi tăng thêm bước, vượt lên sát lưới bên phải. Vợt sẽ được đồng thời đưa lên chếch phía trên đằng trước bên phải cùng với cẳng tay. Khi cẳng tay duỗi trước thì hơi xoay ngoài, cổ tay hơi duỗi sau.
– Tay cầm vợt vê xoay chuôi vợt ra ngoài làm cho ngón cái áp sát vào mặt rộng của chuôi vợt, đốt thứ hai của ngón trỏ cũng áp sát vào mặt rộng ở mặt sau của chuôi vợt. Chuôi vợt không chạm vào lòng bàn tay.
6. Tạt cầu
– Khi đối phương phát cầu sát lưới hoặc đánh trả cầu sát lưới, lúc cầu vừa mới bay đến mép trên của lưới thì nhanh chóng di chuyển lên sát lưới, rồi dùng vợt đánh tạt ép cầu đi chếch xuống dưới sân đối phương. Động tác kỹ thuật này gọi là: tạt (hoặc vỗ) cầu. Có hai loại tạt cầu là tạt cầu thuận tay và tạt cầu trái tay.
– Người thực hiện, chân phải đạp bước lên lưới, bên phải thân người hướng phía trước, tay đưa vợt ở phía trên vai phải. Khi đánh cầu lợi dụng sức mạnh của cổ tay từ phía sau chuyển động gặp duỗi về trước kéo theo vợt vỗ xuống đánh cầu.
– Nếu như khoảng cách từ cầu đến lưới tương đối gần thì dựa vào lực của cổ tay tạt đánh cầu từ phía trước bên phải sang phía trước bên trái.
7. Hất cầu
– Hất cầu là động tác kỹ thuật đánh trả đường cầu treo hoặc đường cầu sát lưới do đối phương đánh sang, bằng cách hất cầu cao trả về cuối sân đối phương. Đây là một loại kỹ thuật mang tính phòng thủ được sử dụng trong tình huống tương đối bị động. Hất cầu có hai loại: hất cầu thuận tay và hất cầu trái tay.
– Người thực hiện cầm vợt thuận tay và đưa vợt ra trước ngực, chân phải bước một bước dài về phía sát lưới, chân trái đứng phía sau, thân người nghiêng so với lưới, trọng tâm cơ thể rơi vào chân phải.
– Đồng thời tay phải cầm vợt vung ra sau, kết hợp với duỗi cổ tay tự nhiên, làm cho vợt đưa ra sau. Sau đó lấy khủyu tay làm trục thực hiện gập cẳng tay và xoay trong, đồng thời cầm chặt chuôi vợt; dùng sức mạnh của ngón trỏ và cổ tay đánh hất cầu lên trên và ra trước.
Mỗi ngày bạn nên dành từ 30-60 phút để chơi đánh cầu lông. Thời gian lý tưởng nhất là vào buổi sáng hoặc buổi chiều. Trong quá trình tập, cơ xương giãn nở sẽ có lợi cho việc phát triển chiều cao đồng thời thân hình sẽ săn chắc, vạm vỡ hơn nhờ việc chuyển động của toàn bộ cơ thể.