BÀI 16: SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỶ XIV
I.Tình hình kinh tế - xã hội ( đọc thêm)
II. Nhà hồ và những cải cách của Hồ Quý Ly
1/Nhà Hồ thành lập (1400)
- Cuối TK XIV, nhà Trần suy yếu: làng xã tiêu điều, nhà Trần không đủ sức giữ vai trò quản lí đất nước.
- Năm 1400, Hồ Quý Ly lật đổ nhà Trần lập ra nhà Hồ, đổi quốc hiệu là Đại Ngu.
2/. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly
-Về chính trị:
+ Thay thế hàng ngũ võ quan do các quý tộc nhà Trần nắm giữ bằng những người không thuộc họ Trần.
+ Đổi tên một số đơn vị hành chính cấp trấn và quy định chế độ làm việc các cấp…
-Kinh tế: phát hành tiền giấy thay tiền đồng, ban hành chính sách hạn điền, quy định lại thuế đinh, thuế ruộng.
-Xã hội: ban hành chính sách hạn nô…
-Văn hóa, giáo dục: dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm yêu cầu mọi người phải học, sửa đổi quy chế thi cử, học tập. Bắt nhà sư dưới 50 tuổi phải hoàn tục…
-Quân sự: tăng quân số, chế tạo nhiều loại súng mới, phòng thủ nơi hiểm yếu, xây dựng thành kiên cố như thành Tây Đô (Thanh Hóa), thành Đa Bang (Ba Vì – Hà Nội) v.v.
3/Tác dụng, ý nghĩa, hạn chế của cải cách Hồ Quý Ly
* Ý nghĩa: đưa nước ta thoát khỏi tình trạng khủng hoảng.
* Tác dụng:
+ Góp phần hạn chế tập trung ruộng đất của giai cấp quý tộc, tôn thất nhà Trần, địa chủ.
+ Làm suy yếu thế lực nhà Trần.
+ Tăng nguồn thu nhập cho đất nước.
+ Tăng cường quyền lực nhà nước.
+ Cải cách văn hóa, giáo dục có nhiều tiến bộ.
* Hạn chế:
-Các chính sách đó chưa triệt để.
-Chưa phù hợp với tình hình thực tế.
-Chưa giải quyết được nhu cầu bức thiết của nhân dân.