CHỦ ĐỀ: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN THẾ KỈ XIII (PHẦN 3)
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (1287 - 1288)
1/ Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt
* Hoàn cảnh:
- Sau 2 lần thất bại, nhà Nguyên đình chỉ việc xâm lược Nhật Bản, quyết tâm xâm lược Đại Việt lần thứ 3.
-Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến
* Diễn biến:
+ Cuối 12/1287: 30 vạn quân Nguyên tấn công Đại Việt.
+ Cánh quân bộ do Thoát Hoan chỉ huy tiến đánh Lạng Sơn, Bắc Giang, rồi kéo về Vạn Kiếp (Chí Linh – Hải Dương) xây dựng căn cứ.
+ Ô Mã Nhi chỉ huy thuỷ quân tiến vào nước ta, ngược lên sông Bạch Đằng rồi tiến về Vạn Kiếp phối hợp cùng Thoát Hoan.
2/ Chiến thắng Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ
- Trần Khánh Dư cho quân mai phục ở Vân Đồn đợi đoàn thuyền lương của địch.
- Khi đoàn thuyền lương đi qua bị quân ta từ nhiều phía đánh ra dữ dội phần lớn thuyền lương bị đắm, số còn lại bị quân ta chiếm giữ.
3/Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288
- Cuối tháng 1/1288, Thoát Hoan tiến vào chiếm đóng Thăng Long trống vắng, rơi vào tình thế bị động, binh lính hoang mang, lương thực cạn dần…
- Thoát Hoan quyết định rút quân về Vạn Kiếp và từ đây rút quân về nước theo 2 đường thủy, bộ.
- Quân ta bố trí, mai phục giặc trên sông Bạch Đằng
- 4/1288: Đoàn thuyền của Ô Mã Nhi rút về theo sông Bạch Đằng, ta nhử địch vào sâu trận địa mai phục khi nước dâng cao.
-Lúc nước rút, thuyền địch xô vào cọc và bị quân ta đánh từ 2 bên bờ. Nhiều tên giặc bị chết, Ô Mã Nhi bị bắt sống.
- Cánh quân bộ do Thoát Hoan chỉ huy vội vàng rút lui về nước theo hướng Lạng Sơn.
è Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Nguyên kết thúc thắng lợi.
IV.NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN
1/. Nguyên nhân thắng lợi:
-Được tất cả các tầng lớp nhân dân tham gia kháng chiến.
-Nhà Trần đã chuẩn bị chu đáo về mọi mặt.
-Tinh thần hy sinh của toàn dân đặc biệt là quân đội nhà Trần.
-Đường lối chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo.
-Sự lãnh đạo tài tình của các tướng lĩnh nhà Trần, đặt biệt là Trần Quốc Tuấn.
2/. Ý nghĩa, bài học lịch sử:
- Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại Việt của đế chế Mông - Nguyên, bảo vệ độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ.
- Góp phần xây đắp truyền thống quân sự Việt Nam.
- Để lại bài học vô cùng quý giá: chăm lo sức dân, tạo sự đoàn kết toàn dân, dựa vào dân đánh giặc.
-Ngăn chặn những cuộc xâm lược của quân Nguyên đối với các nước phương Nam.