|
PHẦN 2: NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT
Bài 11: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 - 1077).
I. Giai đoạn thứ I (1075)
1/Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta:
- Thế kỉ XI, nhà Tống gặp phải khó khăn.
- Xâm lược Đại Việt để giải quyết tình hình khó khăn trong nước.
+ Nhà Tống xúi giục vua Chăm-pa đánh Đại Việt từ phía Nam.
+ Ngăn cản việc trao đổi buôn bán giữa 2 nước.
+ Dụ dỗ các tù trưởng dân tộc ở phía Bắc.
2/Nhà Lý chủ động tiến công để phòng vệ:
a. Nhà Lý chuẩn bị:
+ Cử Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy quân đội, tổ chức kháng chiến.
+ Quân đội ngày đêm tập luyện và canh phòng.
+ Vua Lý Thánh Tông và Lý Thường Kiệt đem quân đánh bại Cham pa ổn định mặt Nam.
b. Chủ động tiến công để tự vệ:
+ Chủ trương của nhà Lý: tấn công trước để phòng vệ.
- Tháng 10/1075, Lý Thường Kiệt chỉ huy hơn 10 vạn quân, chia làm 2 đạo tấn công vào đất Tống.
+ Mục tiêu: kho lương thành Ung Châu. (Quảng Tây)
+Đường bộ do Thân Cảnh Phúc, Tôn Đản chỉ huy quân dân miền núi.
+ Lý Thường Kiệt chỉ huy quân thuỷ đổ bộ vào châu Liêm, châu Khâm.
c. Kết quả:
- Sau 42 ngày đêm chiến đấu thành Ung châu (Quảng Tây) bị hạ và Lý Thường Kiệt nhanh chóng rút quân về nước.
d. Ý nghĩa:
- Làm phá vỡ công cuộc chuẩn bị xâm lược của nhà Tống vào nước ta.
- Tạo điều kiện cho ta chuẩn bị tốt hơn cuộc kháng chiến sắp tới.
II.GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076 - 1077)
1/. Kháng chiến bùng nổ:
a. Nhà Lý chuẩn bị kháng chiến:
- Nhà Lý ra lệnh cho các địa phương ráo riết chuẩn bị bố phòng ở những nơi hiểm yếu gần biên giới Việt -Tống.
- Đạo quân thủy đóng ở mạn Đông Bắc do tướng Lý Kế Nguyên
chỉ huy.
- Lập phòng tuyến Như Nguyệt (sông Cầu) do Lý Thường Kiệt chỉ huy.
b. Diễn biến:
- Cuối năm 1076, 10 vạn quân Tống, 1 vạn ngựa, 20 vạn dân phu do Quách Quỳ, Triệu Tiết chỉ huy kéo vào nước ta; 1 đạo quân thủy do Hoà Mâu theo đường biển tiếp ứng.-> Kháng chiến bùng nổ.
- Tháng 01/1077, quân Tống bị chặn đứng ở phòng tuyến Như Nguyệt.
- Trong khi đó cánh quân thủy bị tướng Lý Kế Nguyên đánh tan.
2/ Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt
a. Diễn biến:
- Chờ mãi không thấy quân thủy đến, quân Tống đóng bè, bắt cầu phao tiến qua sông nhưng bị ta đẩy lùi.
- Để động viên, khích lệ tinh thần chiến đấu của quân dân, Lý Thường Kiệt đã cho đọc bài thơ thần “Nam Quốc sơn hà”
- Cuối Xuân 1077, Lý Thường Kiệt mở cuộc tấn công -> Quân Tống thua to.
- Lý Thường Kiệt chủ động giảng hòa -> Quân Tống vội vã rút quân về nước.
b. Kết quả:
- Lý Thường Kiệt chủ động giảng hòa -> Quân Tống vội vã rút quân về nước.
c.Nguyên nhân thắng lợi:
+ Lòng yêu nước nồng nàn của dân tộc ta.
+ Sự ủng hộ, tinh thần đoàn kết dân tộc.
+ Tài chỉ huy của Lý Thường Kiệt và bộ chỉ huy kháng chiến.
d.Ý nghĩa lịch sử:
+ Là một trong những chiến thắng vẻ vang nhất trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc.
+ Nền độc lập tự chủ của Đại Việt được giữ vững.
|