Trả lời câu 1 (trang 64 sgk Ngữ
Văn 7 Tập 1):
Thể
loại:
- Thể
thơ thất ngôn tứ tuyệt: bài thơ có 4 câu, mỗi câu 7 chữ.
- Quy
định về thanh điệu, vần luật: các câu 1,2,4 hoặc các câu 2, 4 hiệp vần với
nhau ở chữ cuối. Trong bài này, vần “ư” được hiệp ở cả ba câu 1, 2, 4.
Trả lời câu 2 (trang 64 sgk Ngữ
Văn 7 Tập 1):
- Tuyên
ngôn độc lập là lời tuyên bố về chủ quyền của đất nước và khẳng định không một
thế lực nào được phép xâm phạm vào quyền độc lập ấy.
-
Tuyên ngôn độc lập của “Sông núi nước Nam”: khẳng định nước Nam là của người
Nam. Nó đã được ghi ở sách trời. Người Trung Quốc cổ đại luôn coi mình là
trung tâm vũ trụ, là to nhất, có vị trí cao nhất nên các nước chư hầu nhỏ bị
coi là “vương” còn vua của họ được coi là “đế”. Trong bài này tác giả đã dùng
từ “Nam đế” để thể hiện sự ngang bằng với “đế” của nước Trung Hoa rộng lớn.
⟹ Tuyên ngôn thể hiện chắc chắn mỗi nơi đều có
người cai trị riêng nên nếu kẻ thù nào xâm lược vào quyền tự chủ của nước
khác thì sẽ phải chuốc lấy sự bại vong.
Trả lời câu 3 (trang 64 sgk Ngữ
Văn 7 Tập 1):
- Biểu
ý: Bài thơ nêu rõ ý tưởng bảo vệ độc lập, tự chủ của dân tộc, kiên quyết chống
ngoại xâm.
- Bố
cục:
+,
Câu 1: Khai – mở vấn đề: Nước Nam là một nước có chủ quyền, có vua.
+,
Câu 2: Thừa – tiếp tục phát triển ý của câu 1: Điều đó được ghi rõ ở sách trời.
+,
Câu 3: Chuyển: hỏi tội kẻ thù.
+, Câu
4: Hợp – khép lại, khẳng định vấn đề: Chúng bay mà sang xâm lược thì sẽ chịu
kết cục thảm hại.
⟹ Bố cục của bài thơ rất chặt chẽ, khiến cho
những luận cứ đưa ra đều rất thuyết phục.
Trả lời câu 4 (trang 64 sgk Ngữ
Văn 7 Tập 1):
-
Ngoài biểu ý, bài “Sông núi nước Nam” có biểu cảm, bày tỏ cảm xúc, thái độ
mãnh liệt, niềm tin vững chắc vào sự quyết chiến quyết thắng của dân tộc ta.
- Đây
là một cảm xúc mãnh liệt ẩn kín bên trong, vì có cảm xúc đó mà nhà thơ đã viết
nên được những câu thơ hay và đầy khí thế, chí khí như vậy.
Trả lời câu 5 (trang 64 sgk Ngữ
Văn 7 Tập 1):
Giọng
điệu của bài thơ:
- Qua
các cụm từ “tiệt nhiên”, “định phận tại thiên thư”, “hành khan thủ bại hư”:
giọng điệu hào sảng, đanh thép và đầy uy lực.
- Chính
bằng cái giọng điệu đanh thép đó, ta cũng đã chứng minh được rằng Nam đế cư
là vua của nước Nam, là một ông vua quyết định mọi việc.
|